ARAPÇADA EMİR FİİLLER GENEL ÖZET

EMİR

Emir üç kısma ayrılır:

1. a)      Emri Gaib اَمْرٌ غَائِبٌ
2. b)      Emri Hazır اَمْرٌ حَاضِرٌ
3. c)       Emri Mütekellim اَمْرٌ مُتَكَلِّمٌ 

Emri gaib de mazi ve muzari gibi iki kısım vardır:

1. 1)      Malum
2. 2)      Meçhul

EMRİ GAİB MALUM

Emri gaib malum, fiili muzarinin malum olan altı gaib çekiminin başına, cazim kelimelerden olan لِ harfini getirmekle meydana gelir.

Emri gaib malumun çekimi:

EMRİ GAİB MEÇHUL

Emri gaib meçhul, fiili muzarinin meçhul olan altı gabi çekiminin başına, cazim kelimelerinden لِ harfini getirmekle meydana gelir.

Emri gaib meçhulun çekimi:

EMRİ HAZIR

Emri hazır da mazi ve muzari gibi iki kısma ayrılır:

1. 1)      Malum
2. 2)      Meçhul

EMRİ HAZIR MALUM

Emri hazırın malumu üç şekil üzere bulunur:

(1)- اُفْعُل   (1. – 5. bab)

(2)- اِفْعِلْ   (2. – 6. bab)

(3)- اِفْعَلْ   (3. – 4. bab)

Birinci ve beşinci babdan olan fiillerin emri hazır malumu birinci şekilde gelir.

Örneğin: أ

birinci babdan olan كَتَبَ mazi malum fiilinin emri hazırı اُكْتُبْ dür.

Beşinci babdan olan حَسُنَ mazi malum fiilinin emri hazırı اُحْسُنْ dür.

İkinci ve altıncı babdan olan fiillerin emri hazır malumu ikinci şekilde gelir: غَسَلَ mazi malum fiilin emri hazırı اِغْسِلْ dir.

Altıncı babdan olan حَسِبَ mazi malum fiilinin emri hazırı اِحْسُبْ dir.

Üçüncü ve dördüncü babdan olan fiillerin emri hazır malumu üçüncü şekilde gelir:

üçüncü babdan olan فَتَحَ mazi malum fiilinin emri hazırı اِفْتَحْ dir.

dördüncü babdan olan عَلِمَ mazi malum fiilinin emri hazır malumu اِعْلَمْ dir.

اُفْعُلْ kalıbındaki emri hazır malumun çekimi:

اِفْعِلْ kalıbındaki emri hazır malumun çekimi:

اِفْعَلْ kalıbındaki emri hazır malumun çekimi:

EMRİ HAZIR MEÇHUL

Emri hazırdan meçhul gelmez. Ancak Türkçede “yazıl, yazılınız” gibi meçhul (edilgen) çekiminde kullanılan emri hazırlar (emir kipinin ikinci şahısların)ın Arapçaya tercümesi için muzarinin meçhul olan altı muhatab çekiminin başına cazim kelimelerden olan لِ harfini getirmekle olur.

c- EMRİ MÜTEKELLİM

Emri Mütekellim iki kısıma ayrılır:

1-      Malum

2-      Meçhul

EMRİ MÜTEKELİM MALUM

Emri mütekellim malumu, fiili muzarinin malum iki mütekellim çekiminin başına, cazim kelimelerinden olan لِ harfini getirmekle meydana gelir.

EMRİ MÜTEKELLİM MEÇHUL

Emri mütekellim meçhul, fiili muzarinin meçhul iki mütekellim çekiminin başına cazim kelimelerden olan لِ harfini getirmekle meydana gelir.

Dikkat:

1-      Emri gaibler –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye emir kipinin üçüncü şahsın olumlusu ile tercüme edilir.

2-      Emri hazırlar –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye emir kipinin ikinci şahsın olumlusu ile tercüme edilir. Örnek: اُكْتُبْ (yaz), لِتُكْتَبْ (yazıl) gibi.

3-      Emri mütekellimler –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye dilek-istek kipinin birinci şahsın olumlusu ile tercüme edilirler.

Örnek: لِاَكْتُبْ (yazayım), لِنَكْتُبْ (yazalım), لِاُكْتَبْ (yazılayım), لِنُكْتَبْ (yazılalım) gibi.

NEHİY

Nehiy üç kısma ayrılır:

1. Nehyi Gaib نَهْىٌ غَائِبٌ
2. Nehyi Hazır نَهْىٌ حَاضِرٌ
3. Nehyi Mütekellim نَهْىٌ مُتَكَلِّمٌ

لاَ harfi (lai nehiy) fiili muzarinin gerek malum gerekse meçhulü olsun bütün çekimlerinin başına geçebilir. Ancak gaib çekimlerinin başına geçmesiyle meydana gelen kelimeye NEHYİ GAİB, muhatab çekimlerinin başına geçmesiyle meydana gelen kelimeye NEHYİ HAZIR diğer adıyla NEHYİ MUHATAB, mütekellim çekimlerinin başına geçmesiyle meydana gelen kelimeye de NEHYİ MÜTEKELLİM denir.

NEHYİ GAİB

Nehyi gaib malumun çekimi:

Nehyi gaib meçhulün çekimi:

NEHYİ HAZIR

Nehyi hazır malumun çekimi:

Nehyi hazır meçhulün çekimi:

NEHYİ MÜTEKELLİM

Nehyi mütekellim malumun çekimi:

Nehyi mütekellim meçhulün çekimi:

Dikkat:

1-      Nehyi gaibler –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye emir kipinin üçüncü şahsın olumsuzu ile tercüme edilirler.
Örnek: لاَ يَكْتُبْ (yazmasın), لاَ يُكْتَبْ (yazılmasın) gibi.

2-      Nehyi hazırlar –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye emir kipinin ikinci şahsın olumsuzu ile tercüme edilirler.
Örnek: لاَ تَكْتُبْ (yazma), لاَ تُكْتَبْ (yazılma) gibi.

3-      Nehyi mütekellimler –gerek malum gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye dilek-istek kipinin birinci şahsın olumsuzu ile tercüme edilirler.

Örnek: لاَ اَكْتُبْ (yazmayayım), لاَ نَكْتُبْ ( yazmayalım), لاَ اُكْتَبْ (yazılmayayım), لاَ نُكْتَبْ (yazılmayalım) gibi.

Dikkat:

Yukarıda (buraya kadar) ne zaman müzari meczum denirse, bundan maksat malum ve meçhul olan CAHDİ MUTLAK, CAHDİ MUSTAĞRAK, EMRİ GAİB, NEHYİ GAİB, EMRİ MÜTEKELLİM, NEHYİ MÜTEKELLİM, NEHYİ HAZIR ve EMRİ HAZIRIN MEÇHULÜ’dür.